Εξαίρεση στο επαγγελματικό απόρρητο σε περίπτωση κακοποίησης παιδιών

Η παράγραφος 3 του άρθρου 2 της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης, η οποία και κυρώθηκε στην Ελλάδα με το νόμο 3727/2008 (ΦΕΚ Α', αρ. 257 / 18-12-2008), προβλέπει ότι το Επαγγελματικό απόρρητο κάμπτεται σε περιπτώσεις κακοποίησης ή σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών. Η πρωτοποριακή αυτή διάταξη, προβλέπει ότι όσοι υπόκεινται στο επαγγελματικό απόρρητο (ιατροί, νοσοκόμοι, δικηγόροι, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι κλπ), μπορούν πλέον, χωρίς να παραβιάζουν το επαγγελματικό τους απόρητο, να αναφέρουν στις αρμόδιες αρχές (δηλαδή είτε στην Αστυνομία, την Εισαγγελία ή/και τις υπηρεσίες Κοινωνικής Πρόνοιας Ανηλίκων ) τυχόν περιπτώσεις στις οποίες πιστεύουν ότι κάποιο παιδί είναι θύμα γενετήσιας εκμετάλλευσης ή κακοποίησης.

Η διάταξη αυτή είναι, τουλάχιστον για τα Ελληνικά δεδομένα, πρωτοποριακή, καθόσον θα επιτρέπεται πλέον στο ιατρικό και λοιπό προσωπικό να καταγγέλλουνχωρίς φόβο, για λογαριασμό των ανηλίκων θυμάτων, πράξεις κακοποίησης σε βάρος των τελευταίων, πράξεις που όπως γνωρίζουμε ειδικά στην Ελλάδα και δη στην επαρχία σπανίως καταγγέλλονται και ακόμη πιο σπάνια ερευνώνται αποτελεσματικά.

Δημιουργούνται όμως δύο προβλήματα από την εφαρμογή της διάταξης αυτής, τα οποία δεν έλυσε ο Έλληνας νομοθέτης:

1ον) Τί θα γίνεται σε περίπτωση που ενώ ο καταγγέλλων ενεργεί καλόπιστα και προς το συμφέρον του παιδιού, η καταγγελία του δεν οδηγεί για οποιουσδήποτε λόγους στην ποινική καταδίκη του δράστη; Δυστυχώς στην Ελλάδα, η νομοθεσία δεν παρέχει καμία προστασία του καλόπιστου καταγέλλοντα (όπως πχ στην Αγγλία με νόμο περί προστασίας των καταγγελιών που γίνονται υπέρ του κοινωνικού συνόλου Public Interest Disclosure Act 1998). Έτσι, βλέπουμε πολλές φορές να τη γλυτώνει ο θύτης για διάφορους λόγους τυπικούς ή ουσιαστικούς, ιδίως επειδή η Αστυνομία και οι Δικαστικές αρχές δεν έχουν την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή και το προσωπικό για να ερευνήσουν όλες τις υποθέσεις σε βάθος, και στη συνέχεια ο καλόπιστος καταγγέλλων, να καταδικάζεται για συκοφαντική δυσφήμιση !
Θα έπρεπε λοιπόν, εν προκειμένω, τουλάχιστον σε περιπτώσεις κακοποίησης ανηλίκων, να δημιουργηθεί στην Ελλάδα το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο για την προστασία του καλόπιστου καταγγέλλοντος, αν όχι για την προστασία του ίδιου, αλλά για την έμμεση προστασία των παιδιών θυμάτων κακοποίησης.

2ον) Η νέα διάταξη, απλώς αναφέρει ότι: " Επιτρέπεται σε όσους έχουν υποχρέωση τήρησης εχεμύθειας και έρχονται κατά την εργασία τους σε επαφή με παιδιά, να αναφέρουν στην αρμόδια αρχή, κατά παρέκκλιση της ανωτέρω υποχρέωσης (του επαγγελματικού απορρήτου), οποιαδήποτε κατάσταση για την οποία έχουν εύλογη αιτία να πιστεύουν ότι ένα παιδί είναι θύμα γενετήσιας εκμετάλλευσης ή κακοποίησης". Δηλαδή, απλώς δύνεται η δυνατότητα της καταγγελίας παρά το τυχόν επαγγελματικό απόρρητο, χωρίς όμως να δημιουργείται υποχρέωση για καταγγελία. Θα έπρεπε ίσως η διάταξη αυτή να γίνει πιο δυναμική και να προβλέψει την υποχρέωση καταγγελίας, όπως προβλέπεται εξάλλου στις περιπτώσεις ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Είναι παράλογο, να υπάρχει υποχρέωση καταγγελίας σε τέτοια οικονομικά εγκλήματα, και όχι σε εγκλήματα των οποίων τα θύματα είναι ανήλικοι, δηλαδή ευάλωτα άτομα που δεν δύνανται να προστατεύσουν τον εαυτό τους.